Sàn giao dịch

Tìm hiểu cách hoạt động của một sàn tập trung (Centralized exchange – CEX)

Trong giao dịch Crypto anh em thường mua bán các đồng coin/token qua các CEX (sàn tập trung) và DEX (sàn phi tập trung). Chắc hẳn nhiều anh em vẫn đang thắc mắc và chưa hiểu rõ cách hoạt động cũng như dòng tiền của một sàn CEX bao gồm những gì và cơ chế như thế nào. Bài viết này WeTAG sẽ phân tích với anh em cách hoạt động của 1 sàn CEX là như thế nào và 1 sàn CEX sẽ bao gồm những gì nhé!

Cấu trúc một sàn CEX bao gồm những gì?

Ví lạnh: một hoặc nhiều, để lưu trữ phần lớn tài sản của sàn, ví này nằm ngoài hệ thống vì ví này ít khi thực hiện giao dịch, chủ yếu nhận tiền và nhằm mục đích lưu trữ tài sản của Users. 

Ví nóng: Một hoặc nhiều ví, đây là các ví nhận tiền nạp/rút token trên sàn. Vì thế khi anh em khi tra cứu trên etherscan hay bscscan sẽ thấy các ví này rất nhiều tiền, thường chứa từ khoảng vài chục/trăm/triệu đô với hàng trăm những token khác nhau. Ví dụ khi anh em rút tiền về từ binance, sẽ thấy người chuyển thường là Binance: Hot Wallet “x” gì đó. Đó chính là ví nóng.

Ví nạp/rút của user: với mỗi user, sàn sẽ cấp cho người dùng một địa chỉ nạp/rút riêng duy nhất. Địa chỉ nạp/rút này thuộc sàn nắm giữ.

Quá trình nạp tiền của người gửi 

Quá trình nạp tiền khá đơn đơn giản, users chỉ việc chuyển token vào địa chỉ nạp/rút của users ở trên sàn. Sàn sau đó sẽ rút tiền này về ví nóng. Việc rút tiền có thể định kỳ, hoặc khi số dư token của ví nóng sàn xuống thấp dưới một mức nào đó

Tìm hiểu cách hoạt động của một sàn tập trung (Centralized exchange - CEX)

Quá trình rút tiền của sàn

Khi rút tiền, users sẽ tạo một lệnh rút. Lúc này sàn sẽ chuyển tiền từ ví nóng của sàn về cho ví người dùng của users. Nếu ví nóng của sàn không đủ tiền (do lệnh rút quá lớn, hoặc quá nhiều người rút), sàn sẽ rút tiếp tiền từ các ví nạp/rút của users khác để bổ sung cho ví nóng. 

Nếu vẫn không đủ, lệnh rút tiền sẽ thất bại, sàn có thể tạm ngưng chức năng rút tiền với token đó để bổ sung thêm tiền cho ví nóng. Cách bổ sung đơn giản nhất là sàn tự mua thêm token (ví dụ trên Pancakeswap), hoặc tạm dừng chức năng rút tiền chờ users khác deposit thêm cho đủ.

Những thắc mắc thường gặp của người dùng

Sàn có khả năng can thiệp/sử dụng token của người dùng không?

Có. Vì tất cả ví nóng/lạnh/nạp/rút trên sàn đều là sàn nắm giữ. Về lý thuyết sàn có toàn quyền với các ví này.

Ví của sàn chuyển token về cho một ví A sau đó ví A xả token, thì đó có phải là hành động xả của sàn?

Không đủ cơ sở. Theo những gì đã giải thích bên trên, thì đây về cơ bản chỉ là một hành động rút tiền của người dùng thông thường. Tất nhiên về lý thuyết, ví là do sàn nắm giữ, và sàn hoàn toàn có đủ khả năng để chuyển tiền chủ động.

Ví A xả xong rồi, cuối cùng lại chuyển tiền qua một ví B khác, rồi lên ví nóng của sàn, thì rõ ràng là của sàn phải không?

Không đủ cơ sở. Vì thông thường đó cũng chỉ là quá trình nạp tiền lên sàn. Ví B có thể là ví nạp/rút của users A trên sàn.

Sau khi xả nếu không phải là sàn thì sao lại chuyển ngược lên sàn làm gì? Sao không chuyển thẳng cho ví khác? Sao không phải ví sàn?

Không đủ cơ sở. Chuyển lên sàn, rồi từ sàn bán qua đồng khác, hoặc rút về ví khác sẽ không còn dấu vết. Nếu chuyển/swap trực tiếp sẽ để lại dấu vết onchain. Đây có thể chỉ đơn giản là một hành động chuyển tiền sang ví sạch khác mà thôi.

Tại sao khi swap ví nhận lại là ví khác chứ không phải là chính ví swap?

Điều này rất bình thường. Ai dùng swap lâu rồi đều biết có một tính năng gọi là “Expert Mode”, cho phép chỉnh sửa người nhận, thao tác ngay trên giao diện. Cái này rất bình thường, bạn không dùng không có nghĩa người khác không dùng. Để chuyển token qua một ví mới, ko có BNB/ETH token để hold, tránh táy máy lại swap mất.

Rút ra và swap rất nhanh, rõ ràng chỉ có sàn làm được?

Không đủ cơ sở. Sàn nào cũng cung cấp API, điều này có nghĩa là nếu bạn là dev, bạn hoàn toàn có thể nạp, rút, swap qua DEX chỉ trong 1 nốt nhạc. Có một điều rõ ràng, làm được việc này không phải là người dùng thông thường, mà là một người biết lập trình.

Có cách nào để biết ai đã xả Token không?

Có. Điều này sàn biết. Vì mỗi tài khoản khi đăng ký đều có email, số điện thoại, và nếu như tài khoản đã KYC thì có luôn cả danh tính passport, CMT, địa chỉ. Nên về lý thuyết, sàn hoàn toàn biết người nạp là ai, người rút ra xả là ai. Nhưng do điều khoản bảo mật, bất cứ sản phẩm nào đều không thể tự do cung cấp danh tính khách hàng mình ra ngoài được. Nên dù sàn có biết cũng không thể cung cấp, mà chỉ có thể đính chính bằng các thông tin khách quan.

Kết luận

Về cơ chết hoạt động của một sàn CEX cũng không quá phức tạp, gần đây rộ lên nhiều thông tin trái chiều và không được xác thực từ một số users cho rằng nhiều sàn xả token của người dùng nhằm mục đích trục lợi, việc này không đúng vì việc gây xuống giá nhanh của 1 Token có rất nhiều nguyên nhân khách quan & chủ quan, chúng ta phải tìm hiểu thật kỹ trước khi đầu tư vào một dự án nào đó cũng như sàn mà chúng ta sử dụng để tránh các tổn hại cho tài sản đầu tư của mình. Cảm ơn anh em đã đọc bài viết và đừng quên đăng ký các kênh thông tin của TAG nhé! 

Ngoài ra anh em có thể xem các bài viết về các sàn CEX như Binance cũng như cách đăng ký, sử dụng sàn Binance như thế nào:

– Xem Hướng dẫn Đăng ký Binance tại đây.

– Xem Hướng dẫn tham gia IEO trên Binacne tại đây.