Phân tích

Defi 2.0 là gì? – Triển vọng nào cho Defi 2.0 trong tương lai?

Tổng quan

Trong bối cảnh nhiều dự án DeFi 1.0 còn tồn đọng những vấn đề về bảo mật, tốc độ xử lý hay việc không đảm bảo thanh khoản, tương tự ETH 2.0 thì DeFi cũng thế, DeFi 2.0 ra đời để giải quyết các vấn đề trên.

DeFi 2.0 là tập hợp các dự án nhằm cải thiện các vấn đề của DeFi 1.0. Mục đích của DeFi là mang tài chính đến với đại chúng. Tuy nhiên, mô hình này đã gặp những khó khăn về khả năng mở rộng, bảo mật, tập trung, thanh khoản và khả năng tiếp cận thông tin. DeFi 2.0 muốn cải thiện những điều này và làm cho trải nghiệm người dùng thân thiện hơn. Nếu thành công, DeFi 2.0 có thể giúp giảm thiểu rủi ro và rào cản tới những người dùng muốn sử dụng nó.

Ngày nay, chúng ta đã có nhiều trường hợp sử dụng DeFi 2.0. Một số nền tảng cho phép bạn sử dụng token LP của mình và token LP khai thác lợi suất làm tài sản thế chấp cho các khoản vay. Cơ chế này cho phép bạn mở khóa giá trị của token trong khi vẫn kiếm được từ các bể phần thưởng.

Anh em cũng có thể thực hiện các khoản vay tự trả trong đó tài sản thế chấp của bạn có thể tự tạo ra lãi suất. Khoản lãi sẽ được dùng để trả hết khoản vay và người đi vay không phải trả lãi. Các trường hợp sử dụng khác bao gồm bảo hiểm khi hợp đồng thông minh bị hack và các khoản lỗ tạm thời (Impermanent Loss).

Một xu hướng đang phát triển trong DeFi 2.0 là quản trị và phân quyền bằng các DAO. Tuy nhiên, các chính phủ và cơ quan quản lý vẫn đóng vai trò quyết định để các dự án DeFi có thể hoạt động. Hãy ghi nhớ điều này khi đầu tư, vì các dịch vụ được cung cấp có thể sẽ phải thay đổi.

Bài viết này anh em cùng tìm hiểu về Defi 2.0 cùng WeTAG để hiểu rõ hơn về Defi 2.0 anh em nhé!

DeFi 2.0 là gì?

Decentralized Finance (DeFi) là nền tài chính phi tập trung (hay tài chính mở), nhờ tận dụng sức mạnh của blockchain, DeFi đã giúp mọi người có thể truy cập và sử dụng các ứng dụng tài chính ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào mà không chịu sự chi phối bởi cá nhân, tổ chức tập trung quyền lực nào cả.

Tuy nhiên DeFi hiện nay còn khá nhiều hạn chế và như tên gọi, DeFi 2.0 là phiên bản nâng cấp của DeFi, giúp khắc phục những điểm yếu và tối ưu những lợi thế của DeFi hiện tại. Từ đó mở ra những tiềm năng cơ hội lớn cho những bên tham gia.

Những hạn chế của DeFi 1.0 là gì?

1. Khả năng mở rộng: Các giao thức DeFi trên các blockchain có lưu lượng truy cập và phí gas cao thường cung cấp dịch vụ chậm và đắt đỏ. Các tác vụ đơn giản có thể mất khá nhiều thời gian và không hiệu quả về mặt chi phí.

2. Các Oracle và thông tin của bên thứ ba : Các sản phẩm tài chính phụ thuộc vào các thông tin bên ngoài từ oracle chất lượng cao (nguồn dữ liệu bên thứ ba).

3. Tập trung hóa : Phi tập trung hơn luôn là một mục tiêu trong DeFi. Tuy nhiên, nhiều dự án vẫn không áp dụng các nguyên tắc của DAO.

4. Bảo mật: Hầu hết người dùng không quản lý hoặc không hiểu những rủi ro có trong DeFi. Họ stake hàng triệu USD vào các hợp đồng thông minh mà không hoàn toàn biết là an toàn hay không. Mặc dù có các cuộc kiểm tra bảo mật được thực hiện, nhưng chúng sẽ giảm giá trị khi các bản cập nhật được diễn ra.

5. Tính thanh khoản: Thị trường và các bể thanh khoản trải rộng trên các blockchain và trên các nền tảng khác nhau, làm phân tách tính thanh khoản. Việc cung cấp tính thanh khoản cũng vô hình khóa các quỹ và tổng giá trị của chúng. Trong hầu hết các trường hợp, các token được stake trong các bể thanh khoản không thể được sử dụng ở những nơi khác, khiến cho việc sử dụng vốn kém hiệu quả.

Giải pháp cho Defi 1.0 là gì?

Theo như những hạn chế trên thì anh em cũng hiểu là Defi 2.0 sẽ ra đời nhằm giải quyết điều gì rồi nhỉ. Các vấn đề mà DeFi 2.0 giải quyết như sau:

Tính thanh khoản – Yield

Để giải quyết vấn đề thanh khoản, hay nói một cách khác là thu hút người dùng và dòng tiền mới tới DeFi, phương pháp đơn giản nhất là giúp họ có được lợi nhuận (yield). Những dự án x10 x100, những bãi farm với APY lên đến hàng chục nghìn, những airdrop khủng trị giá hàng nghìn cho tới chục nghìn đô, tất cả đều góp phần onboard người dùng mới và tạo nguồn thanh khoản cho thị trường. 

Khả năng mở rộng – Scaling Solutions

Chắc hẳn với người dùng DeFi, đặc biệt là với những anh em mới tham gia thị trường, việc tương tác với mạng lưới Ethereum là cả một vấn đề. Phí giao dịch đắt đỏ và thời gian chờ đợi lâu đã khiến rất nhiều người chùn bước khi muốn trải nghiệm DeFi. 

Hiệu quả sử dụng vốn

  • AMM: Cho dù AMM được coi là cội nguồn thanh khoản của DeFi và thu hút rất nhiều TVL, nhưng hầu hết số tài sản được đưa vào không được tận dụng. Điều này đến từ thiết kế của AMM khiến thanh khoản không được tập trung.
  • Lending: Tỷ lệ tối ưu tài sản cho vay (Utilization ratio) thấp, hay nói cách khác người cho vay nhiều hơn người vay.
  • Aggregator: Người dùng sau khi gửi tài sản vào các Aggregator và nhận lại Agtoken thì số token đó không thể sử dụng để làm việc khác nữa.
  • Và rất nhiều yếu tố khác khiến tài sản không được tối ưu: như model farming hiện tại, tài sản không được cho vào những pool tối ưu,…

Các trường hợp sử dụng của DeFi 2.0

Mở khóa giá trị của các khoản tiền đã được stake

Nếu bạn đã từng stake một cặp token trong một bể thanh khoản, bạn sẽ nhận lại được token LP. Với DeFi 1.0, bạn có thể stake LP trong một nơi khai thác lợi suất để cộng gộp lợi nhuận của mình. Trước khi có DeFi 2.0, đây là cách mà chuỗi trích xuất giá trị. Hàng triệu USD bị khóa trong các hầm cung cấp thanh khoản, mở ra cơ hội cho các ý tưởng cải hiện hiệu quả sử dụng vốn.

DeFi 2.0 đã tiến thêm một bước nữa, sử dụng các token LP của các nơi khai thác lợi suất làm tài sản thế chấp. Nó có thể thế chấp cho một khoản vay tiền mã hóa từ một giao thức cho vay hoặc để đúc các token trong một quy trình tương tự như MakerDAO (DAI). Mỗi dự án có một cơ chế chi tiết khác nhau, nhưng ý tưởng chung là các token LP được mở khóa giá trị cho những cơ hội mới trong khi vẫn tạo ra APY.

Bảo hiểm hợp đồng thông minh

Thực hiện thẩm định nâng cao về các hợp đồng thông minh là rất khó trừ khi bạn là một nhà phát triển có kinh nghiệm. Nếu không có kiến thức này, bạn chỉ có thể đánh giá một phần của dự án. Điều này tạo ra rủi ro khá lớn khi đầu tư vào các dự án DeFi. Với DeFi 2.0, bạn có thể mua bảo hiểm DeFi trên các hợp đồng thông minh cụ thể.

Ví dụ bạn đang sử dụng một công cụ để tối ưu hóa lợi nhuận và bạn đã stake các token LP trong hợp đồng thông minh của nó. Nếu hợp đồng thông minh bị hack, tất cả các khoản tiền gửi của bạn có thể bị mất. Một dự án bảo hiểm có thể cung cấp một khoản đảm bảo cho khoản tiền gửi của bạn bằng trang trại năng suất (yield farm) với một khoản phí. Lưu ý, điều này sẽ chỉ dành cho một hợp đồng thông minh cụ thể. Thông thường, bạn sẽ không nhận được khoản thanh toán nếu hợp đồng bể thanh khoản bị xâm phạm. Tuy nhiên, nếu hợp đồng khai thác lợi suất bị xâm phạm nhưng được bảo hiểm, thiệt hại của bạn có thể sẽ được bù đắp.

Bảo hiểm lỗ tạm thời

Nếu bạn đầu tư vào một bể thanh khoản và bắt đầu khai thác, bất kỳ thay đổi nào về tỷ lệ giá của hai token bạn đã khóa đều có thể dẫn đến tổn thất tài chính. Quá trình này được gọi là lỗ tạm thời hoặc tổn thất tạm thời, nhưng các giao thức DeFi 2.0 đang khám phá ra các phương pháp mới để giảm thiểu rủi ro này.

Theo thời gian, giao thức sử dụng phí của họ để xây dựng quỹ bảo hiểm nhằm đảm bảo khoản tiền gửi của bạn trước những tác động của các khoản lỗ tạm thời. Nếu không có đủ phí để thanh toán các khoản lỗ, giao thức có thể tạo ra các token mới để trang trải chúng. Nếu có dư thừa token chúng có thể được lưu trữ để sử dụng sau, hoặc đốt để giảm nguồn cung.

Các khoản cho vay tự trả

Thông thường, vay tiền liên quan đến rủi ro thanh lý và lãi suất. Nhưng với DeFi 2.0, điều này không cần thiết phải như vậy. Ví dụ: hãy tưởng tượng anh em nhận một khoản vay trị giá 1000 USD từ một người cho vay tiền mã hóa. Người cho vay cung cấp cho bạn 1000 USD bằng tiền mã hóa nhưng yêu cầu 500 USD làm tài sản thế chấp. Sau khi bạn cung cấp khoản tiền gửi của mình, người cho vay có thể sử dụng số tiền này để nhận lãi và lãi này có thể dùng để trả khoản vay của bạn. Sau khi người cho vay đã kiếm được 1000 USD bằng tiền mã hóa của bạn cộng với khoản phụ trội dưới dạng phí bảo hiểm, khoản tiền gửi của bạn sẽ được trả lại. Không có rủi ro thanh lý ở đây. Nếu token làm tài sản thế chấp giảm giá trị, thì sẽ mất nhiều thời gian hơn để khoản vay được trả hết.

Rủi ro của Defi 2.0 là gì và làm thế nào để ngăn chặn chúng?

Giống như DeFi 1.0, các dự án DeFi 2.0 cũng có nhiều rủi ro. Dưới đây là một số cách phổ biến và quan trọng để bạn có thể làm để giữ an toàn cho bản thân.

  • Các hợp đồng thông minh mà bạn tương tác có thể có cửa hậu, điểm yếu hoặc bị tấn công. Một quá trình kiểm định không bao giờ là đảm bảo cho sự an toàn của dự án. Nghiên cứu càng nhiều càng tốt về dự án và hiểu rằng việc đầu tư luôn tiềm ẩn rủi ro.
  • Các quy định có thể ảnh hưởng đến các khoản đầu tư của bạn. Các chính phủ và cơ quan quản lý trên toàn thế giới đang quan tâm đến hệ sinh thái DeFi. Mặc dù quy định và luật pháp có thể mang lại sự an toàn và ổn định cho tiền mã hóa, nhưng một số dự án có thể phải thay đổi các dịch vụ của họ dưới dạng các quy tắc mới.
  • Lỗ tạm thời. Ngay cả với bảo hiểm IL (lỗ tạm thời), DeFi vẫn là một rủi ro lớn đối với bất kỳ ai muốn tham gia vào khai thác thanh khoản. Rủi ro không bao giờ có thể được giảm thiểu hoàn toàn.
  • Có thể bạn sẽ thấy khó khăn trong việc truy cập tiền của mình. Nếu bạn đang stake qua giao diện người dùng trên trang web của dự án DeFi, bạn cũng nên tìm hợp đồng thông minh trên trình khám phá blockchain. Nếu không, bạn sẽ không thể rút tiền nếu trang web gặp sự cố. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi bạn có một số chuyên môn kỹ thuật để tương tác trực tiếp với hợp đồng thông minh này.

Những dự án tiên phong trong việc giải quyết các vấn đề của Defi 1.0

  • Olympus DAO (OHM): Có cơ chế swap LP token để lấy trái phiếu (Bond), giảm tình trạng farm xả và tạo ra một nguồn thanh khoản bền vững
  • Abracadabra (SPELL): Chấp nhận các yield token làm tài sản thế chấp để vay stablecoin MIM, mở ra một thị trường lending mới.
  • Tokemak (TOKE): Giảm Impermanent Loss do protocol hoạt động như một market maker và điều hướng thanh khoản
  • Uniswap v3 (UNI): AMM đầu tiên tạo ra model giúp tập trung thanh khoản, từ đó có thể tối ưu hiệu quả của việc cung cấp thanh khoản lên rất nhiều lần
  • Popsicle Finance (ICE): Giúp người dùng quản lý thanh khoản hiệu quả.
  • Và còn rất nhiều model khác đang được triển khai.

Kết luận

Defi 2.0 sẽ còn 1 chặng đường dài để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng của Defi 1.0. Đây là những thông tin nhận định khách quan và được tham khảo từ nhiều nguồn. Cảm ơn anh em đã đọc bài viết và đừng quên đăng ký các kênh thông tin của WeTAG nhé!