Trong những năm gần đây các tính năng của Blockchain được mọi người biết đến rộng rãi hơn. Các ứng dụng trong blockchain có thể cho phép vận hành một dạng tổ chức, nơi mà mọi hoạt động được chạy hoàn toàn tự động mà không cần đến một bên điều hành trung tâm nào. Đây là một tính năng hay trong Blockchain được gọi là DAO, bài viết này WETAG sẽ giới thiệu với anh em về DAO và những điểm nổi bật của DAO trong Blockchain nhé!
DAO là gì?
DAO là 1 từ viết tắt của Decentralized Autonomous Organization có nghĩa là: Tổ chức tự trị phi tập trung.
Một hệ thống DAO được xây dựng dựa trên các quy tắc và mã máy và các chương trình, được vận hành tự động và loại bỏ hoàn toàn cơ quan quản lý trung ương, tạo ra một cấu trúc với sự kiểm soát phi tập trung.
DAO hoạt động như thế nào
Thông qua việc sử dụng các hợp đồng thông minh (smart contract), một DAO có thể làm việc với các thông tin bên ngoài và thực hiện các lệnh dựa trên chúng một cách tự động mà không cần bất kỳ sự can thiệp nào của con người. Một DAO thường được vận hành bởi một cộng đồng các bên liên quan (stakeholders)và được khuyến khích bằng một loại cơ chế trả thưởng bằng token.
Các quy tắc và các giao dịch (transactions) của một DAO được lưu trữ một cách minh bạch trên blockchain. Các quy tắc thường được quyết định bởi các bên liên quan thông qua hình thức bỏ phiếu. Thông thường, cách các quyết định được đưa ra trong DAO là thông qua các đề xuất. Nếu một đề xuất được đa số các bên liên quan bỏ phiếu tán thành (hoặc hoàn thành một số quy tắc khác được đặt trong các quy tắc đồng thuận mạng), thì nó sẽ được thực hiện.
Hiểu theo một cách nào đó thì một DAO hoạt động tương tự như một công ty hoặc quốc gia, nhưng khác biệt ở chỗ nó lại hoạt động theo kiểu phi tập trung . Trong khi các tổ chức truyền thống hoạt động với cấu trúc phân cấp và nhiều tầng lớp quan liêu, DAO không có hệ thống phân cấp. Thay vào đó, DAO sử dụng các cơ chế kinh tế để gắn kết lợi ích của tổ chức với lợi ích của các thành viên.
Những điểm nổi bật của DAO
Thành viên của DAO không bị ràng buộc bởi bất kỳ hợp đồng chính thức nào. Họ ràng buộc với nhau bởi một mục tiêu chung và các ưu đãi trên mạng gắn liền với các quy tắc đồng thuận. Các quy tắc chi phối tổ chức này hoàn toàn minh bạch và được viết trong phần mềm mã nguồn mở của mạng đó. Tuy nhiên vì DAO hoạt động không biên giới, chúng có thể phải chịu các khu vực pháp lý khác nhau tùy mỗi quốc gia.
DAO có tính phi tập trung và vận hành hoàn toàn tự động. Nó phi tập trung vì không một thực thể nào có thẩm quyền đưa ra và thực thi các quyết định. Và nó tự động vì nó có thể tự vận hành theo mã máy và các quy tắc có sẵn mà không cần ai điều khiển.
Khi một DAO được triển khai, nó không thể được kiểm soát bởi một bên mà thay vào đó được điều chỉnh bởi một cộng đồng người tham gia. Nếu các quy tắc quản trị xác định trong giao thức được thiết kế tốt, chúng sẽ hướng tới kết quả có lợi nhất cho mạng. Nói một cách đơn giản, DAO cung cấp một hệ điều hành để cộng tác mở. Hệ điều hành này cho phép các cá nhân và tổ chức cộng tác mà không cần phải biết hoặc tin tưởng lẫn nhau từ trước.
Các loại hình DAO
DAO có thể được phát triển trong nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng nhìn chung ta có thể chia chúng thành hai loại chính:
Token-Based DAO
Token-Based DAO như tên gọi, token chiếm một vai trò quan trọng đối với sự vận hành của DAO. Đây là loại hình phổ biến nhất vì token là mạch máu và đang hiện diện ở mọi nơi trong Crypto: Từ các blockchain như Bitcoin, Ethereum: Miner đảm bảo tính bảo mật cho mạng lưới đổi lại nhận được phần thưởng token. Cho đến các protocol như Maker DAO, Uniswap, Sushiswap…: Token holders có quyền biểu quyết cho các quyết định trong protocol.
Ưu điểm của tính năng này là khả năng mở rộng (scale) rất tốt khi bất kỳ ai cũng có thể sở hữu token, tuy nhiên lại gặp khó khăn trong việc tận dụng nguồn lực và đi đến những thống nhất chung.
Organization (Shared-based DAO)
Tính năng này đại diện cho một nhóm, tổ chức có chung mục tiêu trong một lĩnh vực nào đó, điển hình như các Ventures DAO tập trung vào việc đầu tư. Các thành viên sẽ dùng shares (cổ phần) để biểu quyết hoạt động của tổ chức.
Ví dụ như The LAO, một VC DAO trong đó những người góp vốn sẽ nhận được tỷ lệ shares tương ứng với vốn góp và sẽ có quyền voting hoặc proposal dự án để các thành viên khác của The LAO biểu quyết, xem xét có nên đầu tư hay không.
Khác với Token-based DAO khi ai cũng có thể tiếp cận đến token và tham gia DAO, Shared-based DAO thường permissioned và yêu cầu người tham gia đáp ứng một điều kiện nào đó. Model này có ưu điểm là dễ quản lý và nguồn lực được tập trung, tuy nhiên lại khó để scale.
Lưu ý: Các DAO trong cùng một lĩnh vực hoàn toàn có thể sử dụng model khác nhau. Ví dụ trong lĩnh vực Ventures DAO, The LAO sử dụng Shared-Based model còn Yield Guild Games lại áp dụng model token-based với YGG token. Tìm hiểu thêm: Phân tích mô hình hoạt động Ventures DAO: BitDAO, the LAO, MetaCartel Ventures.
Các dự án nổi bật về DAO
Ethereum
Ethereum là một DAO với cơ chế Proof of Work, tức incentives hưởng fee và block reward cho thợ mỏ (miner), đổi lại miner cần thực hiện các hoạt động vận hành như khai thác khối mới, xác nhận giao dịch, đảm bảo bảo mật cho mạng lưới.
Cho dù khi nâng cấp lên Etherum 2.0 với model Proof of Stake, nguyên lý này vẫn không thay đổi khi các stakers sẽ là bên xác nhận giao dịch và đảm bảo bảo mật cho mạng lưới để đổi lại incentive. Bên cạnh đó miner có quyền vote với những đề xuất phát triển của Ethereum (EIP), có thể nói tương lai phát triển của Ethereum phụ thuộc vào sự quyết định của các thành phần trong DAO.
BitDAO
BitDAO là một new DAO được hỗ trợ bởi Peter Thiel, Quỹ người sáng lập, Pantera, Dragonfly, Spartan, Bybit và nhiều tên tuổi khác.
Với tầm nhìn là tài chính mở và nền kinh tế mã hóa phi tập trung, BitDAO được mệnh danh là một dựa án DEFI 2.0 dựa trên sự thành công của tiền điện tử và sẽ phân bổ các nguồn lực khổng lồ để hỗ trợ sự phát triển của nó.
BitDAO sẽ hợp tác với các dự án thông qua hoán đổi token để cùng đồng hành phát triển. Nhiệm vụ của BitDao là cung cấp hỗ trợ dưới các hình thức: nghiên cứu và phát triển, hỗ trợ thanh khoản và tài trợ cho dự án đó.
Hệ sinh thái DAO
Kết luận:
Hệ sinh thái DAO cho phép các tổ chức thoát khỏi sự phụ thuộc vào các tổ chức truyền thống. Thay vì một thực thể trung tâm điều phối người tham gia, các quy tắc được vận hành tự động và hướng tới kết quả có lợi nhất cho toàn mạng.
Thách thức thực sự đối với việc thực hiện DAO có lẽ không hoàn toàn là công nghệ, mà là chính xã hội. Hy vọng rằng với sự phát triển của blockchain thì các DAOs sẽ được chấp nhận nhiều hơn và ngày càng được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực cuộc sống.
Trên đây là những thông tin WETAG giới thiệu với anh em về DAO và các tính năng của DAO, đây là những thông tin tham khảo, không phải là lời khuyên đầu tư, cảm ơn anh em đã đọc và đừng quên đăng ký các kênh thông tin của WETAG nhé.
Trong những năm gần đây các tính năng của Blockchain được mọi người biết đến rộng rãi hơn. Các ứng dụng trong blockchain có thể cho phép vận hành một dạng tổ chức, nơi mà mọi hoạt động được chạy hoàn toàn tự động mà không cần đến một bên điều hành trung tâm nào. Đây là một tính năng hay trong Blockchain được gọi là DAO, bài viết này WETAG sẽ giới thiệu với anh em về DAO và những điểm nổi bật của DAO trong Blockchain nhé!
DAO là gì?
DAO là 1 từ viết tắt của Decentralized Autonomous Organization có nghĩa là: Tổ chức tự trị phi tập trung.
Một hệ thống DAO được xây dựng dựa trên các quy tắc và mã máy và các chương trình, được vận hành tự động và loại bỏ hoàn toàn cơ quan quản lý trung ương, tạo ra một cấu trúc với sự kiểm soát phi tập trung.
DAO hoạt động như thế nào
Thông qua việc sử dụng các hợp đồng thông minh (smart contract), một DAO có thể làm việc với các thông tin bên ngoài và thực hiện các lệnh dựa trên chúng một cách tự động mà không cần bất kỳ sự can thiệp nào của con người. Một DAO thường được vận hành bởi một cộng đồng các bên liên quan (stakeholders)và được khuyến khích bằng một loại cơ chế trả thưởng bằng token.
Các quy tắc và các giao dịch (transactions) của một DAO được lưu trữ một cách minh bạch trên blockchain. Các quy tắc thường được quyết định bởi các bên liên quan thông qua hình thức bỏ phiếu. Thông thường, cách các quyết định được đưa ra trong DAO là thông qua các đề xuất. Nếu một đề xuất được đa số các bên liên quan bỏ phiếu tán thành (hoặc hoàn thành một số quy tắc khác được đặt trong các quy tắc đồng thuận mạng), thì nó sẽ được thực hiện.
Hiểu theo một cách nào đó thì một DAO hoạt động tương tự như một công ty hoặc quốc gia, nhưng khác biệt ở chỗ nó lại hoạt động theo kiểu phi tập trung . Trong khi các tổ chức truyền thống hoạt động với cấu trúc phân cấp và nhiều tầng lớp quan liêu, DAO không có hệ thống phân cấp. Thay vào đó, DAO sử dụng các cơ chế kinh tế để gắn kết lợi ích của tổ chức với lợi ích của các thành viên.
Những điểm nổi bật của DAO
Thành viên của DAO không bị ràng buộc bởi bất kỳ hợp đồng chính thức nào. Họ ràng buộc với nhau bởi một mục tiêu chung và các ưu đãi trên mạng gắn liền với các quy tắc đồng thuận. Các quy tắc chi phối tổ chức này hoàn toàn minh bạch và được viết trong phần mềm mã nguồn mở của mạng đó. Tuy nhiên vì DAO hoạt động không biên giới, chúng có thể phải chịu các khu vực pháp lý khác nhau tùy mỗi quốc gia.
DAO có tính phi tập trung và vận hành hoàn toàn tự động. Nó phi tập trung vì không một thực thể nào có thẩm quyền đưa ra và thực thi các quyết định. Và nó tự động vì nó có thể tự vận hành theo mã máy và các quy tắc có sẵn mà không cần ai điều khiển.
Khi một DAO được triển khai, nó không thể được kiểm soát bởi một bên mà thay vào đó được điều chỉnh bởi một cộng đồng người tham gia. Nếu các quy tắc quản trị xác định trong giao thức được thiết kế tốt, chúng sẽ hướng tới kết quả có lợi nhất cho mạng. Nói một cách đơn giản, DAO cung cấp một hệ điều hành để cộng tác mở. Hệ điều hành này cho phép các cá nhân và tổ chức cộng tác mà không cần phải biết hoặc tin tưởng lẫn nhau từ trước.
Các loại hình DAO
DAO có thể được phát triển trong nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng nhìn chung ta có thể chia chúng thành hai loại chính:
Token-Based DAO
Token-Based DAO như tên gọi, token chiếm một vai trò quan trọng đối với sự vận hành của DAO. Đây là loại hình phổ biến nhất vì token là mạch máu và đang hiện diện ở mọi nơi trong Crypto: Từ các blockchain như Bitcoin, Ethereum: Miner đảm bảo tính bảo mật cho mạng lưới đổi lại nhận được phần thưởng token. Cho đến các protocol như Maker DAO, Uniswap, Sushiswap…: Token holders có quyền biểu quyết cho các quyết định trong protocol.
Ưu điểm của tính năng này là khả năng mở rộng (scale) rất tốt khi bất kỳ ai cũng có thể sở hữu token, tuy nhiên lại gặp khó khăn trong việc tận dụng nguồn lực và đi đến những thống nhất chung.
Organization (Shared-based DAO)
Tính năng này đại diện cho một nhóm, tổ chức có chung mục tiêu trong một lĩnh vực nào đó, điển hình như các Ventures DAO tập trung vào việc đầu tư. Các thành viên sẽ dùng shares (cổ phần) để biểu quyết hoạt động của tổ chức.
Ví dụ như The LAO, một VC DAO trong đó những người góp vốn sẽ nhận được tỷ lệ shares tương ứng với vốn góp và sẽ có quyền voting hoặc proposal dự án để các thành viên khác của The LAO biểu quyết, xem xét có nên đầu tư hay không.
Khác với Token-based DAO khi ai cũng có thể tiếp cận đến token và tham gia DAO, Shared-based DAO thường permissioned và yêu cầu người tham gia đáp ứng một điều kiện nào đó. Model này có ưu điểm là dễ quản lý và nguồn lực được tập trung, tuy nhiên lại khó để scale.
Lưu ý: Các DAO trong cùng một lĩnh vực hoàn toàn có thể sử dụng model khác nhau. Ví dụ trong lĩnh vực Ventures DAO, The LAO sử dụng Shared-Based model còn Yield Guild Games lại áp dụng model token-based với YGG token. Tìm hiểu thêm: Phân tích mô hình hoạt động Ventures DAO: BitDAO, the LAO, MetaCartel Ventures.
Các dự án nổi bật về DAO
Ethereum
Ethereum là một DAO với cơ chế Proof of Work, tức incentives hưởng fee và block reward cho thợ mỏ (miner), đổi lại miner cần thực hiện các hoạt động vận hành như khai thác khối mới, xác nhận giao dịch, đảm bảo bảo mật cho mạng lưới.
Cho dù khi nâng cấp lên Etherum 2.0 với model Proof of Stake, nguyên lý này vẫn không thay đổi khi các stakers sẽ là bên xác nhận giao dịch và đảm bảo bảo mật cho mạng lưới để đổi lại incentive. Bên cạnh đó miner có quyền vote với những đề xuất phát triển của Ethereum (EIP), có thể nói tương lai phát triển của Ethereum phụ thuộc vào sự quyết định của các thành phần trong DAO.
BitDAO
BitDAO là một new DAO được hỗ trợ bởi Peter Thiel, Quỹ người sáng lập, Pantera, Dragonfly, Spartan, Bybit và nhiều tên tuổi khác.
Với tầm nhìn là tài chính mở và nền kinh tế mã hóa phi tập trung, BitDAO được mệnh danh là một dựa án DEFI 2.0 dựa trên sự thành công của tiền điện tử và sẽ phân bổ các nguồn lực khổng lồ để hỗ trợ sự phát triển của nó.
BitDAO sẽ hợp tác với các dự án thông qua hoán đổi token để cùng đồng hành phát triển. Nhiệm vụ của BitDao là cung cấp hỗ trợ dưới các hình thức: nghiên cứu và phát triển, hỗ trợ thanh khoản và tài trợ cho dự án đó.
Hệ sinh thái DAO
Kết luận:
Hệ sinh thái DAO cho phép các tổ chức thoát khỏi sự phụ thuộc vào các tổ chức truyền thống. Thay vì một thực thể trung tâm điều phối người tham gia, các quy tắc được vận hành tự động và hướng tới kết quả có lợi nhất cho toàn mạng.
Thách thức thực sự đối với việc thực hiện DAO có lẽ không hoàn toàn là công nghệ, mà là chính xã hội. Hy vọng rằng với sự phát triển của blockchain thì các DAOs sẽ được chấp nhận nhiều hơn và ngày càng được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực cuộc sống.
Trên đây là những thông tin WETAG giới thiệu với anh em về DAO và các tính năng của DAO, đây là những thông tin tham khảo, không phải là lời khuyên đầu tư, cảm ơn anh em đã đọc và đừng quên đăng ký các kênh thông tin của WETAG nhé.