Arbitrum là gì? Tìm hiểu tổng quan dự án và hệ sinh thái Arbitrum
Bởi
Thành Nguyễn TAG Ventures
-
10/10/2022
Arbitrum là gì?
Arbitrum là một giao thức layer 2, Arbitrum sử dụng công nghệ Optimistic Rollups để đóng gói dữ liệu thực thi hợp đồng thông minh trên Ethereum một cách hiệu quả và gọn nhẹ, do đó cải thiện đáng kể tốc độ giao dịch và giảm chi phí giao dịch. Arbitrum (ARB) hoạt động như một lớp riêng biệt của mạng để giảm ETH mainet khỏi các giao dịch dư bằng cách tạo điều kiện xác thực các hợp đồng thông minh thông qua giao thức Arbitrum Rollup.
Arbitrum Rollup là một giao thức off-chain được quản lý bởi một hợp đồng Ethereum on-chain. Một nhà phát triển Dapp có một nhóm các hợp đồng được viết bằng Solidity và nhà phát triển đã biên dịch các hợp đồng thành một Arbitrum Virtual Machine (AVM) để chạy trên Arbitrum Rollup.
Arbitrum hoạt động như thế nào?
Hệ thống Arbitrum được cấu tạo bởi 3 thành phần chính:
EthBridge: quản lý các hoạt động của inbox/ outbox và thỏa thuận Rollup. “Lưu” thông tin giao dịch trong Inbox và thông tin này sẽ được “đồng bộ hóa” với ArbOS để thực hiện. “Lưu” giao dịch L2 thành L1 trong Outbox, chủ yếu là giao dịch rút tiền. Thỏa thuận Rollup được sử dụng chủ yếu để lưu trữ trạng thái và thách thức (challenge).
Môi trường thực thi AVM: được thực hiện trên Layer-2, mô phỏng môi trường thực thi EVM trên máy ảo.
ArbOS: thực hiện quá trình mô phỏng.
Tất cả các giao dịch trong Arbitrum trước tiên được gửi đến Layer-1, sau đó chuyển sang ArbOS để thực hiện. Bên cạnh một số giao diện bên ngoài trong ArbOS, nó thực hiện mô phỏng EVM cho hầu hết các phần. Toàn bộ quá trình mô phỏng được thực hiện trên AVM .
Công nghệ Arbitrum
Chìa khóa của giải pháp Arbitrum Layer 2 là Optimistic Rollup. Trong Rollup, trình xác minh giao dịch đóng gói nhiều giao dịch lại với nhau bằng cách thực hiện các giao dịch này off-chain (ngoài chuỗi), sau đó xuất tài khoản ngắn gọn về dữ liệu giao dịch và trạng thái cuối cùng của hợp đồng thông minh (được gọi là “assertions”- xác nhận) cho Layer-1 Blockchain.Arbitrum đặc biệt sử dụng Optimistic Rollups, trong đó các xác nhận (assertions) được đăng lên Ethereum được “giả định” một cách lạc quan là đúng và chính xác trừ khi chúng bị những người xác minh khác chất vấn. Người xác minh chỉ công bố xác nhận — mà không có bằng chứng hợp lệ kèm theo — lên mạng Ethereum.
Để khuyến khích xác minh trung thực, người xác minh cũng phải đầu tư một khoản tiền gửi vào Ethereum trong một khoảng thời gian nhất định. Trong thời gian này, nếu một người xác thực khác phản đối khẳng định của người xác thực ban đầu, họ có thể chính thức “thách thức” khẳng định trên Ethereum và đầu tư tiền gửi của riêng họ. Nếu khẳng định của người xác minh ban đầu không chính xác, người xác minh ban đầu sẽ mất khoản tiền gửi của mình. Nếu người thách thức không chính xác, người thách thức sẽ mất tiền đặt cọc của mình.
Bằng cách tổng hợp nhiều giao dịch thành một tương tác duy nhất với Ethereum (đưa ra một xác nhận duy nhất), Arbitrum giảm đáng kể tổng số giao dịch riêng lẻ mà Ethereum phải xử lý. Tất cả các giao dịch này về mặt kỹ thuật vẫn được “xuất” lên Ethereum (thông qua các xác nhận), nhưng mạng không còn cần phải xác minh độc lập từng giao dịch (thực hiện đầy đủ từng bước của mỗi giao dịch trên mỗi nút).
Ngoài ra, vì các xác nhận được thiết kế nhỏ gọn, chúng thường chiếm ít không gian hơn trên Ethereum Blockchain, giúp chúng được đóng gói vào khối Ethereum nhanh hơn. Nhìn chung, những cải tiến về hiệu quả này đã mang lại sự gia tăng đáng kể về tốc độ và chi phí giao dịch, giúp DApps dễ dàng hơn trong việc giải quyết một số lượng lớn người dùng và giao dịch.
Đội ngũ phát triển
Arbitrum được phát triển Offchain Labs – có 3 thành viên sáng lập là Harry Kalodner, Steven Goldfeder, Ed Felten và 14 thành viên khác dưới đây. Một đội ngũ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực khoa học máy tính và lĩnh vực tiền mã hóa.
Ed Felten – Co-founder & Chief Scientist: Từng là giáo sư Computer Science và Public Affairs tại Đại học Princeton, và có kinh nghiệm 2 năm phục vụ tại Nhà Trắng với tư cách là Phó Giám đốc Công nghệ Hoa Kỳ và cố vấn cấp cao cho tổng thống.
Harry Kalodner – Co-founder & CTO: Từng là ứng viên Tiến sĩ tại Princeton. Ở đây ông nghiên cứu về kinh tế, tính ẩn danh và khả năng tương thích khuyến khích của tiền mã hóa.
Steven Goldfeder – Co-founder & CEO: Có bằng tiến sĩ tại Đại học Princeton. Và là đồng tác giả của “Bitcoin and Cryptocurrency Technologies”, cuốn sách giáo khoa hàng đầu về tiền mã hóa.
Nhà đầu tư
Lộ trình
Tháng 5 năm 2021: Beta Mainnet.
Tháng 8 năm 2021: Mainnet.
Q1 2022 : Hỗ trợ Sidechain
Q3 2022 : Có thể ra token trong quý 3 này (đang cập nhật)
Arbitrum Nova ra mắt (8/9/2022).
Arbitrum Nitro (31/8/2022).
Arbitrum Odyssey diễn ra sau Arbitrum Nitro (cuối Q3 – Q4/2022)
Khởi chạy trên reddit community points trên Arbitrum Nova (cuối Q3 – Q4/2022).
Đối thủ cạnh tranh
Các giải pháp Layer-2 khác nhưOptimism/ Polygon/ Starknet/ Boba/ ZKSync
Sự cạnh tranh giữa các rollup là rất cao. Arbitrum không chỉ cạnh tranh với các giải pháp optimistic rollup như Optimism mà còn với giải pháp mở rộng quy mô như chuỗi PoS của Polygon và giải pháp ZK rollup như Starknet.
Vitalik Buterin hy vọng ZK rollup sẽ chiến thắng các optimism rollup trong trung và dài hạn do mang lại được trải nghiệm tốt hơn. ZK rollups bảo mật tốt hơn thông qua các bằng chứng hợp lệ (validity proofs) và không phải chờ đợi khi thực hiện các giao dịch rút tiền.
Tại thời điểm viết bài, Arbitrum chưa có kế hoạch phát hành Token. Tuy nhiên, Arbitrum hoạt động như một layer của mạng Ethereum, có nghĩa là các giao dịch cuối cùng sẽ được ghi lại trong lớp trên cùng (Ethereum). Offchain Labs từng tuyên bố rằng họ không có kế hoạch khởi chạy token Arbitrum riêng biệt, có nghĩa là tất cả phí giao dịch sẽ được thanh toán bằng ETH ngay cả khi chúng được hoàn thành trong Arbitrum One mainet. Vì mục tiêu chính của giao thức layer 2 này là cải thiện hiệu quả của mạng Ethereum, việc giảm mức độ tắc nghẽn trong mạng có thể dẫn đến việc tăng cường áp dụng Ethereum blockchain làm cơ sở hạ tầng mà các Dapps sẽ được xây dựng.
Dự kiến QUÝ 3 2022 này sẽ ra mắt token ARBI (đang cập nhật)
Arbitrum là gì?
Arbitrum là một giao thức layer 2, Arbitrum sử dụng công nghệ Optimistic Rollups để đóng gói dữ liệu thực thi hợp đồng thông minh trên Ethereum một cách hiệu quả và gọn nhẹ, do đó cải thiện đáng kể tốc độ giao dịch và giảm chi phí giao dịch. Arbitrum (ARB) hoạt động như một lớp riêng biệt của mạng để giảm ETH mainet khỏi các giao dịch dư bằng cách tạo điều kiện xác thực các hợp đồng thông minh thông qua giao thức Arbitrum Rollup.
Arbitrum Rollup là một giao thức off-chain được quản lý bởi một hợp đồng Ethereum on-chain. Một nhà phát triển Dapp có một nhóm các hợp đồng được viết bằng Solidity và nhà phát triển đã biên dịch các hợp đồng thành một Arbitrum Virtual Machine (AVM) để chạy trên Arbitrum Rollup.
Arbitrum hoạt động như thế nào?
Hệ thống Arbitrum được cấu tạo bởi 3 thành phần chính:
EthBridge: quản lý các hoạt động của inbox/ outbox và thỏa thuận Rollup. “Lưu” thông tin giao dịch trong Inbox và thông tin này sẽ được “đồng bộ hóa” với ArbOS để thực hiện. “Lưu” giao dịch L2 thành L1 trong Outbox, chủ yếu là giao dịch rút tiền. Thỏa thuận Rollup được sử dụng chủ yếu để lưu trữ trạng thái và thách thức (challenge).
Môi trường thực thi AVM: được thực hiện trên Layer-2, mô phỏng môi trường thực thi EVM trên máy ảo.
ArbOS: thực hiện quá trình mô phỏng.
Tất cả các giao dịch trong Arbitrum trước tiên được gửi đến Layer-1, sau đó chuyển sang ArbOS để thực hiện. Bên cạnh một số giao diện bên ngoài trong ArbOS, nó thực hiện mô phỏng EVM cho hầu hết các phần. Toàn bộ quá trình mô phỏng được thực hiện trên AVM .
Công nghệ Arbitrum
Chìa khóa của giải pháp Arbitrum Layer 2 là Optimistic Rollup. Trong Rollup, trình xác minh giao dịch đóng gói nhiều giao dịch lại với nhau bằng cách thực hiện các giao dịch này off-chain (ngoài chuỗi), sau đó xuất tài khoản ngắn gọn về dữ liệu giao dịch và trạng thái cuối cùng của hợp đồng thông minh (được gọi là “assertions”- xác nhận) cho Layer-1 Blockchain.Arbitrum đặc biệt sử dụng Optimistic Rollups, trong đó các xác nhận (assertions) được đăng lên Ethereum được “giả định” một cách lạc quan là đúng và chính xác trừ khi chúng bị những người xác minh khác chất vấn. Người xác minh chỉ công bố xác nhận — mà không có bằng chứng hợp lệ kèm theo — lên mạng Ethereum.
Để khuyến khích xác minh trung thực, người xác minh cũng phải đầu tư một khoản tiền gửi vào Ethereum trong một khoảng thời gian nhất định. Trong thời gian này, nếu một người xác thực khác phản đối khẳng định của người xác thực ban đầu, họ có thể chính thức “thách thức” khẳng định trên Ethereum và đầu tư tiền gửi của riêng họ. Nếu khẳng định của người xác minh ban đầu không chính xác, người xác minh ban đầu sẽ mất khoản tiền gửi của mình. Nếu người thách thức không chính xác, người thách thức sẽ mất tiền đặt cọc của mình.
Bằng cách tổng hợp nhiều giao dịch thành một tương tác duy nhất với Ethereum (đưa ra một xác nhận duy nhất), Arbitrum giảm đáng kể tổng số giao dịch riêng lẻ mà Ethereum phải xử lý. Tất cả các giao dịch này về mặt kỹ thuật vẫn được “xuất” lên Ethereum (thông qua các xác nhận), nhưng mạng không còn cần phải xác minh độc lập từng giao dịch (thực hiện đầy đủ từng bước của mỗi giao dịch trên mỗi nút).
Ngoài ra, vì các xác nhận được thiết kế nhỏ gọn, chúng thường chiếm ít không gian hơn trên Ethereum Blockchain, giúp chúng được đóng gói vào khối Ethereum nhanh hơn. Nhìn chung, những cải tiến về hiệu quả này đã mang lại sự gia tăng đáng kể về tốc độ và chi phí giao dịch, giúp DApps dễ dàng hơn trong việc giải quyết một số lượng lớn người dùng và giao dịch.
Đội ngũ phát triển
Arbitrum được phát triển Offchain Labs – có 3 thành viên sáng lập là Harry Kalodner, Steven Goldfeder, Ed Felten và 14 thành viên khác dưới đây. Một đội ngũ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực khoa học máy tính và lĩnh vực tiền mã hóa.
Nhà đầu tư
Lộ trình
Đối thủ cạnh tranh
Các giải pháp Layer-2 khác như Optimism/ Polygon/ Starknet/ Boba/ ZKSync
Sự cạnh tranh giữa các rollup là rất cao. Arbitrum không chỉ cạnh tranh với các giải pháp optimistic rollup như Optimism mà còn với giải pháp mở rộng quy mô như chuỗi PoS của Polygon và giải pháp ZK rollup như Starknet.
Vitalik Buterin hy vọng ZK rollup sẽ chiến thắng các optimism rollup trong trung và dài hạn do mang lại được trải nghiệm tốt hơn. ZK rollups bảo mật tốt hơn thông qua các bằng chứng hợp lệ (validity proofs) và không phải chờ đợi khi thực hiện các giao dịch rút tiền.
Có 4 mảng chính trong hệ sinh thái
Arbitrum Token
Tại thời điểm viết bài, Arbitrum chưa có kế hoạch phát hành Token. Tuy nhiên, Arbitrum hoạt động như một layer của mạng Ethereum, có nghĩa là các giao dịch cuối cùng sẽ được ghi lại trong lớp trên cùng (Ethereum).
Offchain Labs từng tuyên bố rằng họ không có kế hoạch khởi chạy token Arbitrum riêng biệt, có nghĩa là tất cả phí giao dịch sẽ được thanh toán bằng ETH ngay cả khi chúng được hoàn thành trong Arbitrum One mainet. Vì mục tiêu chính của giao thức layer 2 này là cải thiện hiệu quả của mạng Ethereum, việc giảm mức độ tắc nghẽn trong mạng có thể dẫn đến việc tăng cường áp dụng Ethereum blockchain làm cơ sở hạ tầng mà các Dapps sẽ được xây dựng.
Dự kiến QUÝ 3 2022 này sẽ ra mắt token ARBI (đang cập nhật)
Cộng đồng
Trên đây là những thông tin tổng quan về Arbitrum, cảm ơn anh em đã đọc bài viết và đừng quên đăng ký các kênh thông tin của Arbitrum nhé!